WYLINKA U WĘŻY
WYLINKA.
Co to jest? Po co? I jak przebiega?
Wylinka - zrzucona warstwa niepotrzebnego, zrogowaciałego oskórka gada.
Linienie - proces zrzucania wylinki.
Węże jak inne gady posiadają na skórze zrogowaciały oskórek, który charakteryzuje się stosunkowo niską elastycznością i możliwością rozciągania. W trakcie procesu wzrostu młodych węży stary oskórek staje się zbyt ciasny i gdyby nie był odrzucany uniemożliwiłby dalszy wzrost. Dlatego też młode węże stosunkowo często zrzucają wylinkę. Przy właściwych warunkach i odżywianiu średnio około raz na miesiąc.
Dorosłe węże też linieją ale nie tak często i nie jest to już związane ze wzrostem ciała ale ma znaczenie jako system obronny gada przed insektami. Wraz z wylinką wąż pozbywa się większości pasożytów żerujących wśród łusek (roztocza). Proces linienia u dorosłych węży służy także do odświeżenia powierzchni, która w trakcie życia stawała by się zbyt szorstka aby wąż mógł wygodnie się poruszać.
Linienie ma też bardzo duże znaczenie dla zmysłu wzroku. Oczy węża są pozbawione ruchomych powiek. W zamian są pokryte idealnie przeźroczystą warstwą zrogowaciałego oskórka podlegającemu różnym uszkodzeniom czy zmatowieniu. Wymiana oskórka na nowy umożliwia utrzymanie przejrzystości ochronnej warstwy oczu.
UWAGA:
Poniższy opis linienia węża dotyczy Lancetogłowa meksykańskiego podgatunku mexicana (Lampropeltis mexicana mexicana) z półpustynnych terenów Wyżyny Meksykańskiej.
Może się różnić przebiegiem od innych węży swojego gatunku, a innych podgatunków (greeri, alterna, ruthveni, leonis, webbi) oraz innych węży zamieszkujących inne biotopy (suchsze lub wilgotniejsze)
Poniżej film pokazujący węża w trakcie zrzucania wylinki:
PROCES LINIENIA U WĘŻY PRZEBIEGA W CZTERECH ETAPACH.
PIERWSZY ETAP - (około trzech dni)
(zwykle przegapiany przez hodowców ze względu na subtelne do wychwycenia zmiany na skórze)
W trakcie tej fazy można zaobserwować nieznaczną utratę barwy skóry. Kolory węża stają się jakby przytłumione, ziemiste i mniej wyraziste. Przy dokładnych oględzinach można zauważyć efekt głębi na łuskach węża (przypomina to jakby łuski były pomalowane cienką warstwą lakieru bezbarwnego), łuska lekko opalizuje w zależności od kąta padania na nią światła.
Można także zauważyć zmiany w zachowaniu samego węża. Staje się mniej aktywny. Często rezygnuje z codziennych/conocnych spacerów w poszukiwaniu posiłku. Natomiast zaczyna szukać kryjówki o podwyższonej wilgotności.
W naturze często wybiera sobie do tego celu zbutwiałe, wilgotne liście lub podziemne schronienia o dużej wilgotności w pobliżu zbiorników wodnych.
W warunkach hodowlanych należy mu zapewnić już w tym okresie kryjówkę w której będzie utrzymywana wysoka wilgotność podłoża w miejscu średnio ciepłym. Część hodowców też zaleca aby w całym terrarium podnieść wilgotność powietrza do około 65% poprzez spryskiwanie.
Większość węży już w tym okresie odmawia przyjmowania pokarmu.
DRUGI ETAP - (około dwóch - trzech dni)
(wyraźnie widoczny i przez część hodowców postrzegany jako początek linienia)
Zmiany na skórze już są wyraźnie widoczne. Jest bardzo ciemna. Szczegół nie dający się przeoczyć to zmętnienie oczu węża. Zmętnienie to spowodowane jest wydzielaniem mlecznej wydzieliny ze specjalnych gruczołów. Wydzielina ta ma za zadanie oddzielenie starego oskórka od nowej skóry.
W trakcie tej fazy wąż ze względu na bardzo ograniczoną ostrość widzenia praktycznie przestaje być całkowicie aktywny. Przebywa cały czas w wilgotnej kryjówce.
Węże w tym okresie są zdezorientowane i łatwo stają się agresywne. Ograniczony zmysł wzroku powoduje, że każde manipulowanie w terrarium swojego pupila może narazić hodowcę na atak ze strony węża oraz na spory stres podopiecznego. W tym okresie nie należy zbliżać rąk do węża bez uprzedniego wyczucia przez niego zapachu swojego opiekuna. Właściwie w trakcie tych dni nie powinno się węża niepotrzebnie niepokoić.
TRZECI ETAP - (od dwóch - czterech dni)
(etap poprzedzający właściwe linienie)
Mleczna wydzielina zostaje wchłonięta. Kolor skóry dalej jest ciemniejszy mało wyrazisty. Widoczna głębia na powierzchni łusek.
Wąż dalej jest mało aktywny. Większość czasu przebywa w wilgotnym schronieniu. Zdarza sie, że opuszcza schronienie aby podsuszyć stary oskórek po czym wraca z powrotem.
CZWARTY ETAP - LINIENIE (około godziny)
(etap właściwego zrzucania wylinki)
W pewnym momencie wąż opuszcza kryjówkę. Podczas wędrówki pociera przodem pyska o wystrój terrarium w celu oddzielenia starego oskórka od nowego. Właściwe linienie zaczyna się od głowy i wylinka jest zrzucana poprzez odwiniecie jej w kierunku ogona. Podczas tego procesu wąż ociera ciałem o kanciaste powierzchnie, a także specyficznie porusza mięśniami tym samym pomagając przesuwaniu się wylinki ku tyłowi ciała. Podczas tego etapu wylinka jest wilgotna i stosunkowo rozciągliwa. Etap ten kończy się całkowitym zrzuceniem starego oskórka.
Po linieniu wskazane jest sprawdzić czy wylinka zeszła w całości, a w szczególności z oczu, okolic kloaki oraz z końcówki ogona. Są to miejsca gdzie zdarza się, że wylinka nie zejdzie, a co może mieć wpływ na prawidłowy rozwój węża.
W wypadku gdy pozostaną jakieś fragmenty wylinki na ciele węża należy je usunąć po uprzednim ich nawilżeniu. Można stosować w tym celu letnią kąpiel w wodzie albo delikatny masaż mokrą szmatką czy ręcznikiem papierowym w kierunku ogona.
Nie wolno usuwać starych fragmentów oskórka na sucho gdyż można przez to uszkodzić skórę swojego podopiecznego.
Wąż po zrzuceniu wylinki ma od razu w pełni wykształconą nową skórę i nie wymaga specjalnego odczekiwania na jej stwardnienie.
Jeżeli wszystkie etapy przejdą bez problemu to się cieszymy wraz ze swoim pupilem. Wyciągamy stara wylinkę z terrarium (idealna pożywka dla roztoczy) i dołączamy do kolekcji. Teraz możemy przystąpić do karmienia po jakichś dwóch godzinach od linienia. Zwykle wtedy wąż ma bardzo dobry apetyt i nie odmawia posiłku. Przez wszystkie etapy poprzedzające zrzucenie wylinki zwykle węże nie posilają się więc są dosyć głodne...
STRONA GŁÓWNA
